پوشش رسانهای حوادث
پوشش رسانهای حوادث تأثیر قابلتوجهی در واکنشهای عاطفی کودکان دارد. رسانهها بهویژه در مواقع حادثه نقش مهمی در ارائه اطلاعات به مردم دارند. در این زمانها تصاویری که پخش میشود قدرتمند و احساساتی هستند. آنها بارها و بارها تکرار میشود. مطالعات نشان داده است که یکسوم کودکان اخبار تماشا میکنند. تحقیقات گستردهای تأثیر خشونت و پرخاشگری را بر کودکان و خانوادههایشان بررسی کرده است. تحقیقات نتایج، نشان داده است که قرار گرفتن در معرض از راه دور، مانند مشاهده حوادث دلخراش در تلویزیون، دارای تأثیر بالینی قابلتوجهی بر کودکان است.
کودکان بهطور متوسط 20 ساعت در هفته تلویزیون تماشا میکنند. هشتاد درصد زمانی که کودکان تلویزیون تماشا میکنند، تنها و بدون نظارت هستند. بیش از 50 درصد کودکان پس از تماشای اخبار حوادث احساس عصبانیت، غمگینی و افسردگی میکنند.
سن کودک در پاسخ به رسانهها اثر میگذارد. درک و تفسیر کودکان از تلویزیون و رسانهها با سطح رشد شناختی و روانی آنها ارتباط دارد. کودکان بعد از تماشای تصاویر آسیبزا، کمتر از بزرگسالان میتوانند احساسات خود را تنظیم کنند.
کودکان در سن پیشدبستانی
کودکان در سن پیشدبستانی بیشتر تحت تأثیر تصاویر و صداهای احساسی قرار میگیرند. آنها بیشتر از تصاویر در مورد اجساد مردگان یا بازماندگان خونین و گریه قربانیان ناراحت میشوند. آنها قادر به درک میزان فاجعه نیستند. پیشدبستانیها نمیتوانند بین تصاویر زنده و تکراری تمایز قائل شوند. اگر بارها و بارها وقایع نشان داده شود، آنها معتقدند که این فاجعه بارها در زندگی واقعی رخ میدهد. آنها احتمالاً معتقدند که حوادث همزمان با پوشش رسانهای، در حال وقوع است و معتقدند که این اتفاق در نزدیکی خانه آنها رخداده است.
کودکان دبستانی
کودکان دبستانی درک بهتری از این رویدادها دارند اما بهطور صحیح تفسیر نمیکنند و در درک واکنش بزرگسالان مشکلدارند. آنها نسبت به کودکان آسیبدیده یا کسانی که والدینشان کشتهشده، حساسترند. کودکان سن مدرسه بیشتر به امنیت خود و خانوادهشان توجه میکنند.
نوجوانان
نوجوانان نسبت به فرزندان خردسال بیشتر توانایی فهم وقایع رادارند؛ اما همزمان تحت تأثیر تصاویر قرار میگیرند. همچنین در مورد تأثیر تهدیدات بر آینده و واکنشهای جامعه نگران هستند. آنها قادرند مفاهیم پیچیدهتر و فلسفی مانند عدالت اجتماعی و سیاست را درک کنند. درگیری آنها با هویت و جایگاهشان در جامعه ممکن است تحت تاثیرادراک تحریفشدهشان از حوادث قرار بگیرد. ممکن است احساس کنند که دنیا و ارتباط انسانها خطرناک، غیرقابلاعتماد و غیراخلاقی است. این جهانبینی ممکن است تأثیر منفی بر احساس آنها نسبت به آینده داشته باشد. پوشش رسانهای از حوادث میتواند تأثیرات مثبت و منفی داشته باشد.
تأثیرات سازنده
رسانهها نقش مهمی در پخش سریع اطلاعات به مناطق محلی، ملی و بینالمللی ایفا میکنند. پوشش رسانهها انسجام خانواده و جامعه را تسهیل میکند. انتشار اطلاعات آموزشی را تسهیل میکند و میتواند بهعنوان وسیلهای برای بحث و گفتگو در میان کودکان بزرگتر و نوجوانان باشد. رسانه، اینترنت و تلفن ممکن است بهعنوان یک سیستم پشتیبانی گسترده خدمت کند. تلویزیون قادر است که به خانوادهها در مورد چگونگی کمک به کودکان در مقابله با اضطراب مربوط به حوادث توصیه دهد. تبلیغات پایدار از طریق رسانههای مختلف برای اطلاعرسانی به افراد در مورد منابع مشاوره و ترغیب آنها به دریافت خدمات بهداشت روان مؤثر است.
اثرات مخرب
اثرات منفی و علائم مرتبط با استرس در کودکان در معرض پوشش رسانهای حوادث بررسیشده است. قرار گرفتن مکرر در معرض اخبار برای کودکان به دلیل عدم بلوغ شناختیشان مضر است. تأثیر پوشش مکرر ممکن است باعث آسیب شود و شدت و مدت اثرات آسیب را افزایش دهد. رسانهها همچنین ممکن است تأثیر منفی بر والدین و مراقبین داشته باشد که این امر بهطور مستقیم بر توانایی مقابلهای فرزندانشان تأثیر میگذارد. برای سنجش تأثیر پوشش رسانهای از حوادث و تعیین اینکه آیا اثرات مضر یا مثبتی بر سلامت روان دارند، تحقیقات بیشتری لازم است.
تهیه مطلب: دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان- انستیتو روانپزشکی تهران