اختلال پانیک
حملات پانیک به معنی حمله های وحشت و یا ترس است. این حملات، که معمولاً بیش از چند دقیقه طول نمی‌کشند، با علایمی چون تپش قلب، عرق کردن، احساس تنگی و فشردگی در قفسهٔ سینه، لرزش، احساس ازدست‌دادن تعادل یا گیجی همراه است. این علایم آنقدر گسترده هستند که افراد فکر می‌کنند دچار سکتهٔ قلبی شده‌اند و می‌ترسند که بمیرند. اختلال پانیک حملات غیر منتظره و عود کننده ای است که حداقل به دنبال یکی از این حملات ایجاد می¬شود. این حالت نوعی استرس و اضطراب بسیار شدید بدنبال دارد که در آن به فرد احساس درماندگی و حتی احساس مرگ دست می دهد.
این حملات به صورت بسیار اتفاقی و طوری رخ می‌دهند که عامل تحریک‌کنندهٔ اصلی مشخص نیست. افراد مبتلا به این نوع اضطراب اغلب جوان هستندهمراه با اضطراب علایم زیر دیده می شوند:
تعریق، گرگرفتگی
تپش قلب
لرزش بدن، بیقراری
احساس خفگی، سنگین شدن تنقس
درد سینه و قلبی
احساس سرگیجه و عدم تعادل
ترس بروز مرگ ناگهانی
ترس از دست دادن کنترل روانی
تعداد این حملات از چند بار در هفته تا چند بار در سال متغییر است
معمولا در بین حملات هر چند که فرد دچار حمله پانیک نشده است ولی مدام نگران این است که نکند دو باره این حملات تکرار شوند و یا نکند دچار سکته های قلبی و تنقسی شود، نکند عقل و شعور خود را از دست بدهد. این نگرانی ها ممکن است تا حمله بعدی ادامه داشته باشد
معمولا فرد طی یک ماه بیش از 2 بار دچار این حمله های ناگهانی می شود. اختلال هراس معمولا زمینه ژنتیکی دارد. از دست دادن والدین در سنین کودکی نیز فرد را مستعد این اختلال می کند. سن بروز اختلال پانیک معمولا 30-25 و 50-45 سالگی است. حمله های ناگهانی گاهی باعث می شود فرد به اطرافیان وابسته شود که اگر اتفاقی افتاد، کسی کنارش باشد تا نجاتش دهد
آیا این حملات خطرناک و کشنده است؟
خیر. حملات پانیک منجر به مرگ نمی شود اما به خصوص در صورت شدید بودن علایم عوارضی دارد که ممکن است در زندگی عادی فرد اختلال ایجاد نماید و حتی در موارد شدید وی را از انجام کار روزانه باز دارد.
این عوارض می¬تواند موارد زیر باشد:
ترس از محیط هایی مانند اتوبوس، مترو، مکان های شلوغ. بیمار نگران است در صورت بروز این حملات چگونه از آن مکان های شلوغ و پر ازدحام می تواند فرار کند. از این رو از محیط های فوق اجتناب می کند. گاهی اوقات این ترس ها به قدری شدید می شوند که بیمار قادر به خروج از منزل به تنهایی نمی باشد و حتما یک نفر باید وی را همراهی کند. در اینگونه موارد بیمار از رفتن به سر کار خویش خودداری می کند.
مراجعه مکرر به اورژانس در تمام وقت شبانه روز در صورت بروز حمله
مراجعه به پزشکان متعدد و انجام ازمایشات مکرر پزشکی برای حصول از سلامت جسمانی
عوامل ایجاد حمله پانیک :
عوامل زیر در بروز این اختلال نقش دارند:
• ارث، شانس این بیماری را ۶ برابر افزایش می دهد.
• مصرف چای وقهوه، سیگار در افراد مستعد
• مصرف مواد مخدر مانند حشیش، شیشه و سایر مواد محرک
• بیخوابی در افراد مستعد
• بیماری جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت
• اما عوامل روانی در بروز پانیک اتک نقش مهمی دارند ، با این حال بیشترین عامل بروز این نوع از اضطراب ، زمینه افسردگی و خاطرات سرکوب شده و گذشته تلخ فرد می باشد که ممکن است با یک اتفاق ناراحت کننده هر چند ساده پدیدار شود.
آیا ممکن است همزمان با این اختلال به بیماری دیگر نیز مبتلا باشیم؟ بله. کسانی که به اختلال پانیک مبتلا می‌باشند، اغلب از افسردگی، اضطراب اجتماعی، اختلال استرس پس از سانحه و سوءمصرف الکل و مواد رنج می‌برند. اگر شدیداً غمگین هستید، از فعالیت‌های معمول لذت نمی‌برید و در خواب و تمرکز مشکل‌دارید، با روانشناس یا روانپزشکتان درباره آن‌ها صحبت کنید.
درمان حملات پانیک :
بهترین راه درمان این بیماری شناخت کامل بیمار از بیماری است بدین شکل که بیمار متوجه باشد که دچار نوعی حملات عصبی شده است و هیچ مشکلی در اعضای بدنش وجود ندارد. اکثر این بیماران با توجه به علائم که مربوط به قلب و تنفس می باشد به پزشکان متخصص قلب و ریه و مغز و اعصاب مراجعه می کنند و انواع آزمایشات و اقدامات پاراکلینیک را انجام می دهند (انواع عکسبرداری از سر و ریه – نوار مغز و…) اما در واقع دارودرمانی، درمان شناختی- رفتاری و رواندرمانی درمان های تحلیلی می تواند به بیمار در درمان این اختلال کمک کند.
تهیه کننده: سحر علی بابا (روانشناس بالینی)